''Απ’ την ομιλία του Ωγκύστ Βαγιάν ενώπιον της Γαλλικής Βουλής των Αντιπροσώπων, το 1894, προτού του ανακοινωθεί η ποινή του θανάτου για τη βομβιστική επίθεση εναντίον της.''
Κύριοι, σε λίγα λεπτά θα καταφέρετε το χτύπημά σας, αλλά λαμβάνοντας την ετυμηγορία σας θα πρέπει να έχω τουλάχιστον την ικανοποίηση του να έχω πληγώσει την υπάρχουσα κοινωνία, αυτήν την καταραμένη κοινωνία στην οποία μπορεί να δει κανείς έναν μονάχα άνθρωπο να ξοδεύει, ανώφελα, αρκετά για να θρέψει χιλιάδες οικογένειες· μια κακόφημη κοινωνία που επιτρέπει σε λίγα άτομα να μονοπωλούν όλο τον κοινωνικό πλούτο, ενώ υπάρχουν εκατοντάδες χιλιάδες δυστυχούντων που δεν έχουν ούτε το ψωμί που δεν το αρνούνται στα σκυλιά, και ενώ ολόκληρες οικογένειες αυτοκτονούν λόγω της έλλειψης των βασικών αναγκών της ζωής.
Αχ, κύριοι, αν οι κυβερνώσες τάξεις μπορούσαν να πάνε κάτω ανάμεσα στους δυστυχείς! Αλλά όχι, προτιμούν να παραμένουν κωφοί στις εκκλήσεις τους. Φαίνεται πως μοιραία ωθούνται, όπως οι βασιλείς του δέκατου όγδοου αιώνα, στον γκρεμό που θα τους καταβροχθίσει, και ουέ σε εκείνους που εξακολουθούν να κωφεύουν στις κραυγές των πεινασμένων, ουέ σε εκείνους που, πιστεύοντας πως είναι ανώτερης ουσίας, θεωρούν πως έχουν το δικαίωμα να εκμεταλλεύονται τους από κάτω τους! Έρχεται η στιγμή όταν οι άνθρωποι δεν θα κρίνουν πλέον· υψώνονται σαν τυφώνας, και διέρχονται σαν χείμαρρος. Τότε θα δούμε ματωμένα κεφάλια παλουκωμένα σε κοντάρια.
Μεταξύ των εκμεταλλευόμενων, κύριοι, υπάρχουν δύο κατηγορίες ατόμων. Εκείνοι από την μία τάξη, που δεν συνειδητοποιούν τι είναι και τι μπορεί να γίνουν, παίρνουν την ζωή όπως έρθει, πιστεύουν πως είναι γεννημένοι να είναι δούλοι, και ικανοποιούνται με τα λίγα που τους δίνονται ως αντάλλαγμα για την εργασία τους. Υπάρχουν όμως άλλοι, αντίθετα, που σκέφτονται, που μελετούν, και οι οποίοι, κοιτώντας γι’ αυτούς, ανακαλύπτουν κοινωνικές αδικίες. Είναι δικό τους λάθος αν δουν καθαρά και υποφέρουν βλέποντας τους άλλους να δεινοπαθούν; Στην συνέχεια ρίχνονται στον αγώνα, και κάνουν τους εαυτούς τους τούς φορείς των λαϊκών διεκδικήσεων.
Κύριοι, είμαι ένας από αυτούς τους τελευταίους. Οπουδήποτε έχω πάει, έχω δει δυστυχείς λυγισμένους κάτω από τον ζυγό του κεφαλαίου. Παντού έχω δει τις ίδιες πληγές που προκαλούν δάκρυα αίματος να τρέχουν, ακόμα και στα πιο απομακρυσμένα μέρη των κατοικημένων περιοχών της Νότιας Αμερικής, όπου δικαιούμουν να πιστεύω πως αυτός που ήταν κουρασμένος από τους πόνους του πολιτισμού θα μπορούσε να ξεκουραστεί στην σκιά των φοινικόδεντρων και εκεί να μελετήσει τη φύση. Λοιπόν, ακόμα κι εκεί, περισσότερο από αλλού, έχω δει το κεφάλαιο να έρχεται, όπως ένα βαμπίρ, να ρουφήξει την τελευταία σταγόνα από το αίμα των δύστυχων παρειών.
Τότε επέστρεψα στην Γαλλία, όπου μου επιφυλάχτηκε να δω την οικογένειά μου να υποφέρει φριχτά. Αυτή ήταν η τελευταία σταγόνα στο ποτήρι της λύπης μου. Κουρασμένος να καθοδηγώ τούτη τη ζωή των δεινών και της δειλίας, έφερα αυτήν τη βόμβα σε εκείνους που έχουν την πρωταρχική ευθύνη για την κοινωνική δυστυχία.
Κατηγορούμαι για τα τραύματα εκείνων που χτυπήθηκαν από τα βλήματά μου. Επιτρέψτε μου να επισημάνω εν παρόδω πως, αν οι αστοί δεν είχαν σφαγιάσει ή προκαλέσει σφαγές κατά τη διάρκεια της Επανάστασης, είναι πιθανόν πως θα ήταν ακόμη κάτω από το ζυγό των ευγενών. Από την άλλη πλευρά, λογαριάστε τους νεκρούς και τραυματίες στο Τονκίν, στη Μαδαγασκάρη, στο Νταχομέι, προσθέτοντας σε αυτούς τους χιλιάδες, ναι, τους εκατομμύρια δυστυχείς που πεθαίνουν στα εργοστάσια, τα ορυχεία, και οπουδήποτε η ακονισμένη εξουσία του κεφαλαίου γίνεται αισθητή. Προσθέστε επίσης εκείνους που πεθαίνουν της πείνας, και όλα αυτά με τη συγκατάθεση των Αντιπροσώπων μας. Μπροστά σε αυτά, πόσο ασήμαντες είναι οι κατηγορίες που τώρα φέρνετε εναντίον μου!
Είναι αλήθεια πως δεν εξαλείφει κανείς τον άλλον· αλλά, παρόλα αυτά, δεν αμυνόμαστε όταν απαντάμε στα χτυπήματα που δεχόμαστε από πάνω; Γνωρίζω πολύ καλά πως θα μου ειπωθεί πως έπρεπε να περιοριστώ στην ομιλία για τη δικαίωση των λαϊκών διεκδικήσεων. Αλλά τί ιπορεί να περιμένετε! Χρειάζεται μια δυνατή φωνή για να κάνει τους κωφούς να ακούσουν. Πάρα πολύ καιρό έχουν απαντήσει στις φωνές μας με φυλακίσεις, την κρεμάλα, τουφεκισμούς. Μην κάνετε κανένα λάθος· η έκρηξη της βόμβας μου δεν είναι μονάχα η κραυγή του εξεγερμένου Βαγιάν, αλλά η κραυγή μιας ολόκληρης τάξης που διεκδικεί τα δικαιώματά της, και η οποία θα προσθέσει σύντομα πράξεις στα λόγια. Διότι, να είστε σίγουροι γι’ αυτό, μάταια θα περνούν νόμους. Οι ιδέες των στοχαστών δεν θα σταματήσουν· εξίσου όπως, κατά τον τελευταίο αιώνα, όλες οι κυβερνητικές δυνάμεις δεν θα μπορούσαν να εμποδίσουν τους Ντινερό και τους Βολταίρους απ’ το να διαδίδουν χειραφετικές ιδέες ανάμεσα στους ανθρώπους, ομοίως όλες οι υφιστάμενες κυβερνητικές δυνάμεις δεν θα εμποδίσουν τους Ρεκλύ, τους Δαρβίνους, τους Σπένσερς, τους Ίψενς, τους Μιρμπώ, από το να διαδίδουν της ιδέες της δικαιοσύνης και της ελευθερίας οι οποίες θα εξολοθρεύσουν τις προκαταλήψεις που κρατούν τις μάζες στην άγνοια. Και αυτές οι ιδέες, καλωσορισμένες από τους δυστυχείς, θα ανθίσουν σε πράξεις εξέγερσης όπως έγινε σε μένα, μέχρι την ημέρα όταν η εξαφάνιση της εξουσίας θα επιτρέψει σε όλους τους ανθρώπους να οργανώνονται ελεύθερα ανάλογα με τις επιθυμίες τους, όταν ο καθένας θα είναι σε θέση να απολαμβάνει το προϊόν της εργασίας του, και όταν αυτές οι ηθικές αρρώστιες που ονομάζονται προκαταλήψεις θα εξαφανιστούν, επιτρέποντας στα ανθρώπινα όντα να ζουν εν αρμονία, μη έχοντας άλλη επιθυμία απ’ το να μελετούν τις επιστήμες και να αγαπούν τους συνανθρώπους τους.
Καταλήγω, κύριοι, λέγοντας πως μια κοινωνία στην οποία βλέπει κανείς τέτοιες κοινωνικές ανισότητες όπως όλοι βλέπουμε για μας, στις οποίες βλέπουμε καθημερινές αυτοκτονίες εξαιτίας της φτώχειας, την πορνεία να απαστράπτει σε κάθε γωνιά του δρόμου, — μια κοινωνία της οποίας τα κύρια μνημεία της είναι οι στρατώνες και οι φυλακές, — μια τέτοια κοινωνία πρέπει να μετασχηματιστεί όσο το δυνατόν συντομότερα, με πόνο που εξαλείφεται, και τόσο σύντομα, από την ανθρωπότητα. Ζήτω σ’ αυτούς που εργάζονται, δεν έχει σημασία με τι μέσα, γι’ αυτόν τον μετασχηματισμό! Είναι τούτη η ιδέα που με οδήγησε στη μονομαχία μου με την εξουσία, αλλά καθώς σε αυτήν τη μονομαχία έχω μόνο πληγώσει τον αντίπαλό μου, τώρα είναι σειρά του να με χτυπήσει.
Τώρα, κύριοι, για μένα λίγο μετράει τι ποινή μπορεί να επιβάλλεται, διότι, βλέποντας αυτήν τη συνεδρίαση με τα μάτια του λόγου, δεν μπορώ να μην γελάω βλέποντάς σας, άτομα (atoms) χαμένα στην ύλη, και να λογιζόσαστε μονάχα επειδή διαθέτετε μια προέκταση του νωτιαίου μυελού, παίρνετε το δικαίωμα να κρίνετε έναν συνάνθρωπό σας.
Αχ! κύριοι, πόσο μικρή είναι η συνεδρίασή σας και η ετυμηγορία σας μπροστά στην ιστορία της ανθρωπότητας· και η ανθρώπινη ιστορία, με τη σειρά της, είναι ομοίως πολύ μικρή μέσα στον ανεμοστρόβιλο που τη φέρει διαμέσου της απεραντοσύνης, και που είναι προορισμένη να εξαφανιστεί, ή τουλάχιστον να μετασχηματιστεί, προκειμένου να αρχίσει ξανά την ίδια ιστορία και τα ίδια γεγονότα, ένα πραγματικά αέναο παιχνίδι των κοσμικών δυνάμεων που ανανεώνονται και μεταφέρονται αιωνίως.
Η εκτέλεση του Auguste Vaillant. Τα τελευταία του λόγια ήταν “Θάνατος στην αστική κοινωνία και ζήτω η αναρχία”
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου