Arthur Schopenhauer ~ Η τέχνη του να έχεις πάντα δίκιο

Δεν υπάρχει γνώμη, όσο παράλογη κι αν είναι, που να μην την αγκαλιάσουν αμέσως οι άνθρωποι μόλις πεισθούν ότι είναι γενικά αποδεκτή. Το παράδειγμα επενεργεί στις σκέψεις όπως και στις πράξεις τους. Είναι σαν τα πρόβατα που ακολουθούν το προπορευόμενο με το κουδούνι, όπου κι αν τους οδηγήσει. Είναι γι’ αυτά ευκολότερο να πεθάνουν παρά να σκεφτούν. Είναι περίεργο το πόσο μεγάλη επίδραση μπορεί να έχει η γενική αποδοχή μιας γνώμης στους ανθρώπους, παρόλο που η προσωπική τους εμπειρία μπορεί να τους προειδοποιεί ότι η αποδοχή της είναι μια ανόητη και καθαρά μιμητική διαδικασία. Όμως αυτή η προειδοποίηση δεν γίνεται ποτέ, κυρίως γιατί τους λείπει η οποιαδήποτε αυτογνωσία.

Αυτό που ονομάζουν κοινή γνώμη δεν είναι παρά η γνώμη δύο ή τριών προσώπων. Και θα πεισθούμε γι’ αυτό αν παρακολουθήσουμε τον τρόπο με τον οποίο προέκυψε μια τέτοια γενικά αποδεκτή γνώμη. Θα ανακαλύψουμε μόνο δύο ή τρία άτομα αποδέχτηκαν στην αρχή ή προώθησαν και διατήρησαν αυτή τη γνώμη. Κι ότι ο υπόλοιπος κόσμος τους έκανε τη χάρη να πιστέψει ότι την είχαν εξετάσει απ’ όλες τις πλευρές. Η οκνηρία τους έκανε να θεωρήσουν ότι ήταν καλύτερο να πιστέψουν αμέσως, παρά να μπουν στον κόπο να ερευνήσουν το ζήτημα μόνοι τους.
Αυτό που απεχθάνονται στους ανθρώπους που σκέφτονται διαφορετικά δεν είναι τόσο οι διαφορετικές γνώμες που εκφράζουν, όσο το θράσος τους να θέλουν να σχηματίσουν τις δικές τους απόψεις. Κάτι που οι ίδιοι ποτέ δεν κάνουν, έχοντας απόλυτη συναίσθηση της αδυναμίας τους. Unusquisque mavult credere quam judicare (οι άνθρωποι προτιμούν να πιστεύουν παρά να κρίνουν). Ελάχιστοι είναι αυτοί που έχουν την ικανότητα να σκέφτονται, γνώμες όμως θέλουν να έχουν όλοι. Και η εύκολη λύση είναι αυτές τις γνώμες να μην τις δημιουργούν οι ίδιοι, αλλά να τις παίρνουν έτοιμες από άλλους. Κι αφού έτσι έχουν τα πράγματα, ποια αξία μπορεί να έχει η γνώμη ακόμη και εκατό εκατομμυρίων ανθρώπων;
Ο όχλος έχει πολλές ανοησίες στο κεφάλι του και είναι πρακτικά αδύνατο να αντιμετωπιστούν...